Δεν βλέπω, όπως νομίζω ότι και κανείς δεν μπορεί να δει, εκτός αν είναι τελείως φαντασιόπληκτος ή προγονόπληκτος, την αρχαία Ελλάδα ως πρότυπο το οποίο θα αρκούσε να το αντιγράψουμε για να βρούμε την ελευθερία, τη δικαιοσύνη, την ισότητα και παν το αγαθόν.
Η αρχαία Ελλάδα δεν είναι πρότυπο, ούτε μοντέλο προς μίμηση, όπως άλλωστε δεν μπορεί να είναι κανένα ιστορικό έργο σε Συνεχίστε την ανάγνωση Η αρχαία ελληνική δημοκρατία και η σημασία της για μας σήμερα – Καστοριάδης Κορνήλιος [PDF]
Τα κείμενα που βρίσκονται σ’ αυτόν τον τόμο συντάχτηκαν στο χρονικό διάστημα από το 1947 ως το 1965. Ο αναγνώστης θα διαπιστώσει εύκολα τη σημαντική απόσταση που χωρίζει τα πρώτα από τα τελευταία. Φυσικά, θα βρείτε στα πρώτα κείμενα καθώς και σε ορισμένα από τα υστερότερα ένα πλήθος λαθεμένα σημεία, προβλέψεις που δεν επαληθεύτηκαν, αναλύσεις σχηματικές και δογματικές. Θα μπορούσατε ν’ αναρωτηθείτε: γιατί να επανεκδίδονται σήμερα; Πρώτα πρώτα για λόγους τιμιότητας· θα ήταν ζαβολιά αν αφήναμε να επιζήσουν μόνο τα γραπτά που επαληθεύτηκαν από τα γεγονότα. Αλλά και επειδή νομίζω πως κουβαλούν μέσα τους ένα μάθημα. Μαρτυρούν, με τα ίδια τους τα λάθη, τα όρια μιας Συνεχίστε την ανάγνωση Σύγχρονος καπιταλισμός και επανάσταση – Κορνήλιος Καστοριάδης [PDF]
Ο Κορνήλιος Καστοριάδης υπήρξε αναντίρρητα ένας από τους πιο σημαντικούς στοχαστές του εικοστού αιώνα, ένας βαθύνους και οξυδερκής μελετητής της κοινωνίας και της πολιτικής, αλλά και της ψυχανάλυσης και της επιστήμης. Η άρρηκτη σχέση φιλοσοφίας και επιστήμης, η σημασία της συνειδητοποίησης αυτής της σχέσης αλλά και των διακριτών ρόλων της φιλοσοφίας και της επιστήμης στην
Το βιβλίο αυτό περιέχει τις πέντε διαλέξεις που έδωσε ο Κ. Καστοριάδης στη Θεσσαλονίκη και την Αλεξανδρούπολη τον Μάρτιο του 1993 με τα εξής θέματα: Η συμβολή της ψυχανάλυσης στην κατανόηση της γένεσης της κοινωνίας, Η παιδεία σε μια δημοκρατική κοινωνία, Αισχύλεια ανθρωπογονία και Σοφόκλεια αυτοδημιουργία του ανθρώπου, Οικολογία και πολιτική και Ψευδοχάος, Χάος και Κόσμος. Κείμενα που απασχολούν μόνιμα τον μεγάλο Συνεχίστε την ανάγνωση Κορνήλιος Καστοριάδης – Ανθρωπολογία, πολιτική, φιλοσοφία [PDF]
Ποτέ άλλοτε το καθήκον του φιλοσοφικού στοχασμού δεν υπήρξε τόσο βαρύ και τόσο δύσκολο όσο είναι σήμερα. Αυτός πιθανότατα είναι και ο λόγος που η εποχή μας σπεύδει να διακηρύξει το τέλος της φιλοσοφίας, το αδιέξοδο της μεταφυσικής ή την ανάγκη να υποταχθούμε όλοι στον Νόμο που αποκάλυψε ένας απρόσιτος Άλλος. Το τέλος της φιλοσοφίας θα σήμαινε το τέλος Συνεχίστε την ανάγνωση Ο θρυμματισμένος κόσμος – Κορνήλιος Καστοριάδης [PDF]
Στα τρία κύρια μέρη αυτού του τόμου -Κοινωνία, Πόλις, Λόγος- περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, κείμενα για τη θέσμιση της κοινωνίας και το ρόλο της θρησκείας, την αρχαία ελληνική δημοκρατία, το κοινωνικό καθεστώς στη Ρωσία, καθώς και σκέψεις γύρω από την «ανάπτυξη» και την «ορθολογικότητα», τον ολοκληρωτισμό, την ιστορία της επιστήμης, το ζήτημα της ισότητας. Ο αναγνώστης θα βρει εδώ κείμενα που Συνεχίστε την ανάγνωση Χώροι του ανθρώπου – Κορνήλιος Καστοριάδης [PDF]
«Ο Λόγος, για τον οποίο είπαμε ότι κυβερνά τον κόσμο, είναι μια λέξη εξίσου αόριστη με την Πρόνοια. Κάποιοι μιλούν διαρκώς για τον Λόγο, δίχως να μπορούν να αναφέρουν τον προσδιορισμό του, το περιεχόμενό του, το κριτήριο βάσει του οποίου μπορούμε να κρίνουμε αν κάτι είναι έλλογο ή άλογο. Το θέμα είναι η σύλληψη του π ρ ο σ δ ι ο ρ ι σ μ ο ύ του Λόγου∙ τα υπόλοιπα, όταν δηλαδή μένει κανείς στον Λόγο εν γένει, είναι μόνο λόγια». [1]
I
Γιατί επιδιώκουμε την κοινωνική απελευθέρωση; Πού βασίζουμε, αν κάτι τέτοιο είναι εφικτό και επιθυμητό, τη σκέψη μας όταν αρνούμαστε την αδικία; Μπορούμε να αξιώσουμε αντικειμενικότητα και ορθολογικότητα για τους αγώνες ενάντια στις τάξεις, στην εκμετάλλευση και στην ιεραρχία, ή μήπως αυτοί συνιστούν απλά υποκειμενικές επιλογές χωρίς αναφορά στην πραγματικότητα;
Η σημασία αυτών των ζητημάτων είναι προφανής: η πάλη ενάντια στην ετερονομία διεξάγεται επίσης στο ιδεολογικό επίπεδο. Τα συμπεράσματα της θεωρίας ακολουθούν δρόμους που διανοίγουν οι κοινωνικοί αγώνες και, συγχρόνως, η κοινωνική πάλη εμπνέεται από τα εν λόγω συμπεράσματα. Αν η ερώτηση: «η επανάσταση δημιούργησε τον Μαρξ ή ο Μαρξ την επανάσταση;» ακούγεται τετριμμένη, μια σοβαρή απόπειρα απάντησης είναι βαθιά σύνθετη.
Στον εικοστό αιώνα, αρκετοί συγγραφείς προσπάθησαν να στοχαστούν συστηματικά τούτα τα ζητήματα. Όσο υποχωρούσαν ωστόσο οι κοινωνικοί αγώνες τόσο υποχωρούσε και η ριζοσπαστική σκέψη που προσπαθούσε να τους διαυγάσει. Το κοινωνικό σύστημα της εκμετάλλευσης θεωρήθηκε δεδομένο και τα υποκείμενα ανίκανα για την καθολική υπέρβασή του.
Έτσι η σκέψη στράφηκε στο περιθωριακό, στο αποσπασματικό, στην ανάδειξη της διαφοράς και στον κομφορμισμό. Σε αντίθεση με αυτήν την τάση, κάποιοι στοχαστές επέμειναν στην προσπάθεια να διασώσουν τις απελευθερωτικές αξίες και την καθολικότητα των αγώνων για την πραγμάτωσή τους: τόσο ο Κορνήλιος Καστοριάδης όσο και ο Murray Bookchin (Μάρρεϋ Μπούκτσιν) υπήρξαν μεταξύ των σημαντικότερων στοχαστών του εικοστού αιώνα της λεγόμενης Συνεχίστε την ανάγνωση Λόγος και Ιστορία – Μια κριτική στον Καστοριάδη από τη σκοπιά του διαλεκτικού νατουραλισμού του Μπούκτσιν
«Στη σημερινή εποχή κηρύσσεται πανηγυρικά ο θρίαμβος του καπιταλισμού, όμως πιστεύω ότι όταν κατακάτσει ο κουρνιαχτός από τα συμβάντα, τότε θα παρατηρήσουμε ότι τα βαθύτερα ζητήματα εξακολουθούν να είναι άλυτα, ότι η φιλελεύθερη καπιταλιστική κοινωνία βυθίζεται, και μαζί μ’ αυτήν ολόκληρη η ανθρωπότητα, που διατρέχει τον κίνδυνο να υποστεί μια μη αναστρέψιμη Συνεχίστε την ανάγνωση Η Δυνατότητα μιας Αυτόνομης Κοινωνίας – Κορνήλιος Καστοριάδης [DJVU]
Έχω συγκεντρώσει εδώ τα περισσότερα από τα κείμενά μου των τελευταίων ετών που αφορούν τη σύγχρονη πραγματικότητα, το στοχασμό πάνω στην κοινωνία και την πολιτική. Ο πέμπτος τόμος των Σταυροδρομιών του Λαβυρίνθου, που θ’ ακολουθήσει θα περιέχει γραπτά κείμενα για την ψυχανάλυση και τη φιλοσοφία.
Συνεχίστε την ανάγνωση Η άνοδος της ασημαντότητας – Κορνήλιος Καστοριάδης [PDF]
Τα δοκίμια που συγκεντρώνονται σ’ αυτόν τον τόμο αναφέρονται σε διάφορα θέματα, που δείχνουν να μην έχουν σχέση μεταξύ τους: την ψυχανάλυση, τη γλώσσα, τις κοινωνικές επιστήμες, την τεχνολογία, την πολιτική οικονομία. Ωστόσο τα συνέχει κατά βάθος μια κοινή έγνοια. Τα δοκίμια κατατείνουν στο να καταρρίψουν την οίηση της «επιστημονικότητας», έσχατου μύθου των προαιώνιων καταπιεστικών μηχανισμών που εξακολουθούν να υφίστανται. Κατατείνουν επίσης (και κυρίως) στο να καταδείξουν ότι αυτή η απόρριψη όχι μόνο δεν μας αφοπλίζει, αλλά είναι και αναγκαία προϋπόθεση για να αντιμετωπίσουμε αυτά που μας απασχολούν Συνεχίστε την ανάγνωση Κορνήλιος Καστοριάδης – Τα σταυροδρόμια του λαβυρίνθου [PDF]
