Λίγα χρόνια μετά το θάνατο του Έγκελς ο Έντουαρτ Μπέρνοταϊν, ένα από τα πιο επιφανή μέλη της μαρξιστικής κοινότητας, είχε καταπλήξει τους φίλους του με κάποιες επίσημες αποκαλύψεις του. Ο Μπέρνσταϊν εκδήλωσε δημόσια τις αμφιβολίες του όσον αφορά την ορθότητα της υλιστικής ερμηνείας της ιστορίας, της πιο τιμημένης μαρξιστικής θεωρίας και της συγκεντροποίησης του κεφαλαίου· έφτασε μάλιστα στο σημείο να επιτεθεί στη διαλεκτική μέθοδο φτάνοντας στο συμπέρασμα ότι δεν είναι δυνατόν να μιλά κανείς για κριτικό σοσιαλισμό. Σώφρων άνθρωπος ο Μπέρνσταϊν, κράτησε για τον ίδιο τις ανακαλύψεις του μέχρι το θάνατο του γέρου Έγκελς και τότε μόνο τις κοινοποίησε προς μεγάλο φόβο των ιερέων του μαρξισμού. Όμως ούτε αυτή η σύνεσή του τον έσωσε από τις επιθέσεις που δέχθηκε από όλες τις πλευρές. Ο Κάουτσκι έγραψε ένα βιβλίο ενάντια στον αιρετικό κι ο καημένος Έντουαρτ αναγκάστηκε να αποκηρύξει δημόσια στο συνέδριο του Αννόβερου το θανάσιμο αμάρτημά του και να υποταχθεί στην απόφαση της επιστημονικής πλειοψηφίας.
Μετά από όλα αυτά, ο Μπέρνσταϊν δεν είχε τίποτε άλλο να αποκαλύψει. Τα ζητήματα που έθετε στα θεμέλια της μαρξιστικής διδασκαλίας υπήρχαν ήδη από την εποχή που ο ίδιος συνέχιζε ακόμα να είναι πιστός απόστολος της μαρξιστικής εκκλησίας. Όλοι αυτοί οι συλλογισμοί υπήρχαν εδώ και εκεί στην αναρχική φιλολογία και το μόνο σημαντικό ήταν ότι ένας σοσιαλδημοκράτης από τους πιο γνωστούς αναφερόταν σ’ αυτούς για πρώτη φορά. Κανείς δεν αρνείται ότι η κριτική του Μπέρνσταϊν έκανε αίσθηση στο στρατόπεδο των μαρξιστών: είχε κλονίσει τα πιο σημαντικά θεμέλια της μεταφυσικής οικονομίας του Κάρλ Μάρξ και δεν είναι περίεργο που σεβαστοί εκπρόσωποι του ορθόδοξου μαρξισμού επηρεάστηκαν βαθιά από αυτήν.
Και δεν θα ήταν τόσο σοβαρή η κατάσταση, αν δεν συνέβαινε κάτι πολύ χειρότερο. Για έναν περίπου αιώνα οι μαρξιστές δεν έπαψαν να διακηρύσσουν ότι ο Μάρξ και ο Έγκελς ήταν οι εφευρέτες του λεγόμενου επιστημονικού σοσιαλισμού μια ανύπαρκτη διαφορά δημιουργήθηκε ανάμεσα Συνεχίστε την ανάγνωση Ρούντολφ Ρόκερ: Ο Μάρξ και ο Αναρχισμός
Μου αρέσει αυτό:
Μου αρέσει! Φόρτωση...